Lợi Trùm Khi Niềng Răng: Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục

Lợi trùm khi niềng răng là một loại bệnh lý nguy hiểm, cần được phát hiện và điều trị kịp thời. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe bệnh nhân mà còn làm giảm hiệu quả chỉnh nha. Cùng Trung Tâm ViDental Brace tìm hiểu nguyên nhân và biện pháp khắc phục vấn đề này qua bài viết dưới đây. 

Lợi trùm khi niềng răng là hiện tượng gì?

Lợi trùm khi niềng răng là một loại bệnh lý liên quan đến quá trình phát triển của răng khôn. Phần lợi này sẽ cản trở, không cho răng khôn mọc lên như bình thường. Điều này khiến răng khôn mọc ngầm, đâm thẳng vào phần lợi hoặc vị trí của các răng bên cạnh gây cảm giác đau nhức, sưng tấy cho người bệnh. Bệnh lý về lợi trùm thường xuất hiện trong độ tuổi từ 20 – 40 tuổi bởi đây là giai đoạn răng khôn mọc và phát triển ở người bình thường.

Dấu hiệu của bệnh lợi trùm khi niềng răng tương tự khi mọc răng khôn. Biểu hiện dễ nhận thấy nhất là vùng lợi trong cùng của hàm sưng tấy và đau nhức, thậm chí xuất hiện mủ khi dùng tay ấn vào.

Lợi trùm khiến việc ăn uống và sinh hoạt trở nên khó khăn cộng thêm lực tác động từ các khí cụ gắn trên răng khiến bệnh nhân đau nhức và khó chịu. Điều này khiến bệnh nhân không thể ăn uống hoặc giao tiếp trong suốt quá trình bệnh tái phát. Bên cạnh đó, lợi trùm khi niềng răng có thể phát sinh tình trạng sốt cao, sưng hạch ở cổ. Nếu không được chữa trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe.

Theo các chuyên gia, lợi trùm được phân thành 2 cấp độ:

• Viêm lợi trùm cấp: Tình trạng này chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn khoảng vài ngày đến một tuần kèm theo các triệu chứng như sốt cao, đau nhức, khó chịu.
• Viêm lợi mãn tính: Triệu chứng của viêm lợi mãn tính có thể kéo dài từ 1 – 2 ngày và tái phát theo từng đợt.

Tùy theo mức độ viêm nhiễm, bác sĩ sẽ tư vấn hướng giải quyết phù hợp.

4 nguyên nhân gây ra tình trạng lợi trùm khi niềng răng

Tình trạng viêm lợi trùm thường xuất hiện khi niềng răng do 4 nguyên nhân chính sau:

Răng khôn mọc lệch

Đây là nguyên nhân phổ biến khiến lợi trùm xuất hiện trong khi niềng răng. Lý do là bởi trong quá trình chỉnh nha, răng khôn mọc lên không được xử lý kịp thời. Điều này dẫn đến tình trạng răng khôn đâm vào các vùng lợi xung quanh hoặc va chạm với răng bên cạnh gây cảm giác đau nhức, khó chịu.

Vệ sinh răng miệng không chuẩn

Trong quá trình chỉnh nha, các bác sĩ cần gắn hệ thống khí cụ lên răng để tạo lực kéo giúp răng di chuyển về vị trí ban đầu. Tuy nhiên, điều này gây khó khăn cho việc vệ sinh và chăm sóc răng miệng. Các cặn thức ăn có thể bám dính trên kẽ răng hoặc mắc cài khiến bàn chải không thể chạm tới được. Việc vệ sinh bị cản trở tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát sinh gây nhiễm trùng và khiến lợi bị sưng tấy.

Sai kỹ thuật niềng răng

Nếu không được hỗ trợ từ các bác sĩ có kinh nghiệm và cơ sở chuyên khoa uy tín, quá trình chỉnh nha có thể gặp nhiều rủi ro và biến chứng xảy ra. Cụ thể, kỹ thuật gắn mắc cài đòi hỏi sự chính xác và tay nghề cao từ bác sĩ, chính vì vậy bác sĩ cần dùng lực siết vừa đủ để không gây tổn thương nướu và sưng lợi.

Cơ thể thiếu dinh dưỡng

Nếu cơ thể thiếu hụt các loại vitamin và khoáng chất như vitamin C, Canxi… phần lợi sẽ yếu hơn so với người bình thường. Chính vì vậy, khi có sự tác động của các loại khí cụ lên răng, lợi không chịu được áp lực lớn gây nên tình trạng sưng đau và viêm nhiễm. Điều này là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng lợi trùm khi niềng răng.

Tham khảo: Niềng Răng Bị Tụt Lợi: Nguyên Nhân, Tác Hại Và Cách Khắc Phục

3 hậu quả của viêm lợi trùm trong quá trình chỉnh nha

Tình trạng lợi trùm khi niềng răng không chỉ gây cảm giác đau nhức trong thời gian dài mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả chỉnh nha, cụ thể:

Ảnh hưởng đến chức năng ăn, nhai của răng

Với sự tấn công của vi khuẩn cùng lực tác động của hệ thống khí cụ khiến bệnh nhân có cảm giác đau nhức kéo dài, từ đó khiến việc ăn uống và sinh hoạt bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Tạo tiền đề cho các bệnh lý về răng miệng

Phần lợi trùm sưng to và bị răng đẩy lên tạo ra những khoảng trống lớn “giúp” thức ăn thừa có nơi để bám dính. Điều này khiến việc vệ sinh và chăm sóc răng miệng gặp cản trở. Khi cặn thức ăn thừa không được làm sạch hiệu quả sẽ tạo môi trường cho vi khuẩn tấn công gây sâu răng, viêm nha chu… thậm chí phá hủy cấu trúc răng gây chết tủy.

Ngoài ra, viêm lợi trùm còn là nguyên nhân gây nên tình trạng chảy máu chân răng. Lý do là bởi máu được dồn tụ về khu vực lợi bị sưng viêm, từ đó khả năng bảo vệ răng và mạch máu của lợi bị suy giảm. Lúc này, chỉ cần lực tác động nhẹ từ dụng cụ vệ sinh cũng có thể khiến chân răng bị chảy máu.

Làm giảm hiệu quả chỉnh nha

Trong trường hợp bệnh nhân bị viêm lợi trùm, các bác sĩ cần tiến hành cắt lợi trùm hoặc nhổ răng khôn khiến thời gian niềng răng kéo dài. Đồng thời, chi phí chỉnh nha sẽ phát sinh thêm khoản điều trị viêm lợi trùm. Nếu việc điều trị gặp rủi ro sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm; thậm chí cần phải tháo niềng không đúng lộ trình.

Lợi trùm khi chỉnh nha phải làm sao?

Trong quá trình niềng răng, việc vệ sinh và chăm sóc răng miệng gặp nhiều khó khăn do thức ăn và mảng bám dính trong kẽ răng hoặc mắc cài. Thời gian dài, các mảnh vụn thức ăn sẽ kết hợp với axit có trong nước bọt để hình thành vi khuẩn gây công vào mô lợi gây tình trạng sưng tấy và viêm nhiễm.

Chính vì vậy, tình trạng lợi trùm khi niềng răng cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Điều này giúp ngăn chặn mức độ viêm nhiễm nặng và không ảnh hưởng đến tiền độ niềng răng.

Khi có dấu hiệu của lợi trùm, bạn cần liên hệ với các bác sĩ chuyên khoa hoặc đến thăm khám trực tiếp tại các cơ sở nha khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời. Tùy vào mức độ viêm nhiễm, các bác sĩ sẽ có hướng giải quyết phù hợp để không ảnh hưởng đến sức khỏe và hiệu quả chỉnh nha, cụ thể:

Trường hợp mức độ viêm lợi trùm nhẹ

Trong trường hợp này, bệnh nhân thường có cảm giác đau nhức nhẹ kéo dài từ 1 – 2 ngày tuy nhiên không gặp các biến chứng nguy hiểm như sốt cao, nổi hạch… Đối với mức độ viêm lợi nhẹ, bạn có thể tự điều chỉ tại nhà theo sự hướng dẫn của bạn sĩ bằng các biện pháp như:

• Sử dụng khăn ấm hoặc đá lạnh chườm lên vùng má tại vị trí răng đau nhức để làm dịu cơn đau.
• Súc miệng bằng nước muối loãng để hạn chế viêm nhiễm, sưng đau.
• Uống đủ nước đặc biệt là nước ấm để làm dịu cảm giác khó chịu ở lợi.
• Tuyệt đối không sử dụng thuốc giảm đau khi chưa tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Trường hợp viêm lợi trùm nặng

Trong trường hợp mức độ viêm nhiễm nặng, bạn cần đến ngay cơ sở chuyên khoa hoặc liên hệ với bác sĩ để được tư vấn điều trị. Lúc này, các bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp tùy theo tình trạng và sức khỏe răng miệng.

Cụ thể, sau khi tiến hành thăm khám, bạn cần thực hiện một số xét nghiệm hoặc chụp X-quang để bác sĩ xác định được vị trí của răng khôn, từ đó lên kế hoạch điều trị dứt điểm nhằm hạn chế biến chứng về sau.

Hiện nay, với sự phát triển của công nghệ kỹ thuật hiện đại, việc điều trị lợi trùm trong quá trình niềng răng không còn gặp nhiều khó khăn. Theo các chuyên gia, phương pháp tối ưu nhất để khắc phục tình trạng này là cắt lợi trùm. Tuy nhiên, các bác sĩ cần xác định được vị trí mọc của răng khôn, cụ thể như sau:

• Nếu răng khôn mọc thẳng, không va chạm hoặc xô đẩy các răng bên cạnh thì các bác sĩ có thể dễ dàng cắt bỏ phần lợi trùm. Điều này sẽ hạn chế rủi ro và không làm ảnh hưởng đến kết quả chỉnh nha.
• Trong trường hợp răng khôn mọc lệch, chèn hoặc đâm thẳng vào vị trí của răng khác thì cắt lợi trùm không phải phương pháp tối ưu. Theo các chuyên gia, vị trí răng khôn mọc lệch có thể gây tình trạng viêm nhiễm, sâu răng, chết tủy; thậm chí gây ảnh hưởng đến kết cấu răng xung quanh. Chính vì vậy, việc cắt lợi trùm không thể giải quyết được các bệnh lý phát sinh. Lúc này, các bác sĩ sẽ tư vấn bệnh nhân nhổ bỏ chiếc răng khôn để điều trị triệt để tình trạng trên.

Chuyên Gia Giải Đáp: Niềng Răng Bị Sưng Lợi Phải Làm Sao?

Nên làm gì để ngăn chặn lợi trùm khi niềng răng?

Để khắc phục tình trạng lợi trùm khi niềng răng, bạn nên lưu ý các vấn đề sau:

Có chế độ ăn uống đủ chất

Theo các chuyên gia, việc ăn uống không đủ chất là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng viêm lợi. Bệnh nhân nên bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cùng các loại vitamin cần thiết để cơ thể có sức đề kháng chống lại vi khuẩn gây bệnh.

Đặc biệt, các chuyên gia khuyến cáo người bị lợi trùm nên duy trì thói quen ăn 1 – 2 hũ sữa chua mỗi ngày để giúp bổ sung lợi khuẩn và Acid Lactic cho cơ thể. Thói quen này không chỉ giúp cân bằng hệ vi đường ruột mà còn có khả năng ức chế vi khuẩn gây hại trong khoang miệng, từ đó ngăn ngừa hôi miệng và giảm có triệu chứng sưng đau trong quá trình niềng răng.

Ngoài ra, các loại nước ép từ hoa quả cũng là một sự lựa chọn hoàn hảo giúp ngăn chặn tình trạng viêm lợi trùm. Các loại vitamin có trong hoa quả giúp cơ thể tăng cường miễn dịch, nâng cao sức đề kháng và ngăn chặn vi khuẩn tấn công vào mô lợi gây viêm nhiễm. Đồng thời, nước ép hoa quả còn là một chất chống oxy hóa tốt có công dụng kháng viêm, giảm sưng và đẩy nhanh tốc độ làm lành vết thương khi cắt lợi trùm.

Bên cạnh các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, để ngăn chặn tình trạng lợi trùm khi niềng răng, bệnh nhân nên hạn chế các thực phẩm độc hại sau:

• Đồ ngọt và các thực phẩm nhiều đường có thể tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn tấn công khoang miệng. Đồng thời, bệnh nhân sử dụng nhiều đồ ngọt khiến lượng đường trong máu tăng cao, gây nên tình trạng đau nhức kéo dài làm ảnh hưởng đến quá trình chỉnh nha.
• Các thực phẩm chức nhiều tinh bột cũng không được khuyến khích trong thời gian niềng răng. Nguyên nhân bởi chúng có thể hình thành các mảng bám ở chân răng tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công lợi.
• Bệnh nhân cũng nên hạn chế đồ chua, cay, nóng hoặc thực phẩm chứa nhiều axit gây cảm giác sót khi tiếp xúc với bề mặt lợi. Đồng thời đồ chua cũng là nguyên nhân hàng đầu làm tăng nguy cơ lở loét lợi.
• Đặc biệt, không nên sử dụng các loại thực phẩm chứa chất kích thích như rượu, bia, cà phê… trong quá trình chỉnh nha. Các loại thực phẩm này có thể gây mất nước, giảm tiết nước bọt dẫn đến khô miệng. Từ đó tạo môi trường để vi khuẩn sinh sôi gây viêm lợi.

Chăm sóc răng miệng đúng cách

Vệ sinh răng niềng đúng cách là một trong những biện pháp hàng đầu giúp khắc phục lợi trùm khi niềng răng. Để hạn chế tình trạng viêm nhiễm lợi, bạn nên lưu ý các vấn đề vệ sinh răng miệng sau:

• Sử dụng bàn chải lông mềm, mảnh để không gây tổn thương lợi.
• Thực hiện vệ sinh răng miệng tối thiểu 2 lần/ngày nhằm loại bỏ các cặn thức ăn thừa trong khoang miệng khiến vi khuẩn phát sinh.
• Kết hợp súc miệng bằng nước muối loãng 2 lần/ngày giúp hạn chế hôi miệng và ngăn ngừa vi khuẩn tấn công lợi.
• Sử dụng các thiết bị vệ sinh và chăm sóc răng miệng hiện đại như máy tăm nước, bàn chải điện… giúp lấy sạch các cặn thức ăn thừa trong kẽ răng và mắc cài. Đồng thời, khi đánh răng bằng các thiết bị này có thể điều chỉnh lực vừa đủ không gây tổn thương lợi và hạn chế tình trạng chảy máu chân răng.

Lựa chọn cơ sở chỉnh nha được cấp phép hoạt động

Lựa chọn cơ sở chuyên khoa uy tín là điều kiện tiên quyết, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và kết quả chỉnh nha. Bạn nên chọn niềng răng tại các cơ sở chuyên khoa được cấp phép nhằm đảm bảo các yếu tố sau:

• Yếu tố vô trùng: Tại bất kỳ cơ sở nha khoa nào, yếu tố vô trùng cũng được ưu tiên hàng đầu. Nếu các thiết bị chỉnh nha không được tiệt trùng cẩn thận có thể tạo môi trường để vi khuẩn tấn công lợi gây tình trạng lợi trùm khi niềng răng.
• Yếu tố con người: Tại các cơ sở nha khoa uy tín đều sở hữu đội ngũ bác sĩ có kinh nghiệm và tay nghề cao. Chính vì vậy, trong quá trình gắn khí cụ sẽ hạn chế sai sót và rủi ro xảy ra như tình trạng mắc cài bị siết quá mạnh gây tác động lớn đến lợi từ đó khiến lợi bị tổn thương, sưng tấy…
• Yếu tố trang thiết bị: Các cơ sở chuyên khoa được cấp phép hoạt động đều trang bị máy móc và công nghệ hiện đại hỗ trợ khâu thăm khám và xét nghiệm răng miệng ban đầu. Điều này giúp bác sĩ xác định được vị trí răng khôn mọc ngầm theo hướng thẳng đứng hay lệch sang răng khác. Từ đó đưa ra kế hoạch nhổ bỏ trước khi tiến hành chỉnh nha, giúp ngăn chặn tình trạng viêm lợi trùm khi niềng răng.

Trên đây là tất tần tật các thông tin liên quan đến tình trạng lợi trùm khi niềng răng. Hy vọng với những kiến thức được chia sẻ trong bài sẽ giúp bạn có cách nhìn tổng quát, từ đó đưa ra biện pháp điều trị kịp thời.